Verklaring ten behoeve van de informateurs van Westland Verstandig-LEO 2.0 op vrijdag 28 maart 2014

Verklaring ten behoeve van de informateurs Adri Bom en Jan Prins van Westland Verstandig-LEO 2.0 op vrijdag 28 maart 2014

1. Interpretatie verkiezingsuitslag. Westland Verstandig-LEO 2.0 meent dat zij op basis van de verkiezingsuitslag de kans moet krijgen om mee te praten over de vorming van een brede coalitie in het belang van Westland. Immers de huidige coalitiepartijen hebben in zijn totaliteit 6.612 kiezers verloren (GBW 6.083 stemmen verloren, CDA 116 stemmen erbij, ProgressiefWestland 645 stemmen verloren). Daartegenover heeft Westland Verstandig-LEO 2.0 3.615 stemmen erbij gekregen. Dit resulteerde naast de grootste stemmenwinst ten opzichte van de vorige verkiezingen ook in de grootste zetelwinst van alle partijen, te weten drie. Westland Verstandig-LEO 2.0 is de tweede partij van Westland. Westland Verstandig-LEO 2.0 heeft een groeiend democratisch draagvlak en meent dat zij een goede partner is in een coalitie.

2. Financiën. In het belang van Westland is een brede coalitie die zich vooral zal toeleggen op de precaire financiële situatie van Westland, die bovendien ras verslechtert. Vergelijkende onderzoeken van VNG, FD, Elsevier duiden dat. Het huidige College geeft daarover een veel te optimistisch beeld. In ieder geval zal met de accountant van de gemeente overleg gevoerd moeten worden over de daadwerkelijke positie en over de gevaren die er op korte, middellange en ook lange termijn zijn. Daarbij zal ook betrokken moeten worden de eventuele kans van forse afwaarderingen op de gronden die de gemeente nu in eigendom heeft en de financiële risico’s die gaan ontstaan op het gebied van de drie decentralisaties. Ook het gevaar van een renteverhoging op de enorme gemeenteschuld met structurele gevolgen zal onder ogen gezien moeten worden. Dat alles in het belang van Westland en de inwoners/ondernemers. Het mag immers niet zo zijn dat straks de rekening van het financiële beleid bij de burgers/ondernemers gelegd gaat worden. Dit vinden wij als Westland Verstandig-LEO 2.0 onacceptabel, mede gelet op de precaire lokale economische situatie.

Op financieel vlak zal het roer verder om moeten door extra te bezuinigen op een aantal niet-wettelijke en niet per se noodzakelijke taken en bijbehorende organisatie- en bedrijfsvoeringskosten. Daardoor komen gelden vrij die moeten worden besteed voor voldoende kwalitatieve zorg, stimuleren deelname aan sport- en cultuurverenigingen, kernen en sociale structuur, veiligheid, groenbeheer, betaalbare woningen etc.

Ook de nieuwbouw van gemeentelijke huisvesting moet dan weer bespreekbaar zijn in het licht van de financiële werkelijkheid. Als de gemeente Westland in financieel zwaar weer komt, althans de kans daartoe groot is, dan moeten we absoluut niet nu twee nieuwe gemeentehuizen en ook niet één gemeentehuis bouwen. Westland Verstandig-LEO 2.0 zit daar vrij principieel in en vindt dat ook al zou er wel geld zijn, die gelden beter gebruikt kunnen worden voor andere doelen. Dit zal ook in het coalitieakkoord deugdelijk verwoord moeten worden.

Westland Verstandig-LEO 2.0 wil echter eerst beginnen met het verder uitzoeken van de echte financiële positie van de gemeente en als dat in beeld gebracht is de twee nieuwe gemeentehuizen aan de orde stellen.

3.  Gemeentelijke huisvesting. Dat twee nieuwe gemeentehuizen de gemeente per jaar € 1.2 miljoen voordeel opleveren zoals dit College aangeeft (inmiddels is ten gevolge van lagere rekenrente dit vermeende verschil teruggebracht naar € 1 miljoen), zal verder onderzocht en bekeken moeten worden. Dit evenals de stelling van Westland Verstandig-LEO 2.0 dat doorgaan in drie huidige gebouwen zonder noemenswaardige renovatie nou net op jaarbasis € 2.5 miljoen voordeel oplevert. Deze grote verschillen “gegoochel met cijfers” kunnen worden verklaard doordat opstellingen en berekeningen van kosten onvoldoende draagvlak hebben gekregen in het proces tot nu toe vanaf begin 2012. Gemakshalve wordt verwezen naar commissie- en raadsvergaderingen vanaf januari 2012. Enerzijds ontbreken in de kostenopbouw van het College voor nieuwbouw nog diverse kosten en anderzijds als er gerenoveerd zou moeten worden, dan zal dat deugdelijk onderbouwd moeten worden met meerjarige onderhoudsplannen. Dit is tot op heden nooit gebeurd. Er is tot nu toe slechts vergeleken met modelmatige ramingen op basis van veel te groot aantal m2 bvo (vier gebouwen) en veel te hoge prijzen/m2 bvo. Evenwel de huidige vier gebouwen kosten op jaarbasis circa € 1.8 miljoen (met drie gebouwen wordt dit dus minder; het betreft gerealiseerde, dus feitelijke exploitatiekosten en geen fictieve ramingen), worden door ambtenaren gebruikt en dat gaat prima, althans zo wordt ons ook door ambtenaren zelf bericht. Twee nieuwe gebouwen draagt niets bij ten opzichte van de drie (of vier) bestaande gemeentehuizen. Immers ook in de nieuwe constructie met twee nieuwe gemeentehuizen zullen ambtenaren gesplitst worden, hetgeen op en neer rijden toch weer noodzakelijk maakt. Het Nieuwe Werken is toch ook vooral inzetten op organisatieontwikkeling, cultuurverandering en een andere wijze van sturen op prestaties in plaats van aanwezigheid, ook moderne ICT is daarvoor nodig. De fysieke werkplek speelt zeker daarin ook een rol, maar het plaats onafhankelijke karakter daarvan neemt ontegenzeggelijk toe en biedt juist kansen om nog extra te besparen op de gemeentelijke huisvesting en de vrijkomende middelen anders aan te wenden.

Daarbij komt: afzien van nieuwbouw en doorgaan in de bestaande gebouwen betekent dat het College, de portefeuillehouder, ambtenaren en Raad zich kunnen bezighouden met echt voor Westland belangrijke zaken. Immers: geen ambtenaren en bestuur meer die met de nieuwbouw bezig zijn en ambtenaren en bestuur kunnen echt nuttige zaken doen voor burgers/bedrijven, geen verhuizing, geen verplichting gedurende 25 jaar etc. etc.

4. Kort en goed: Westland Verstandig-LEO 2.0 doet graag mee aan de coalitievorming, is bereid om over financiële zaken van gedachten te wisselen, is ook     bereid om over de diverse thema’s haar gedachten naar voren te brengen zoals verwoord in haar verkiezingsprogramma en op zoek te gaan naar de overeenkomsten en niet het uitvergroten van de verschillen. Wij gaan ervan uit dat als dat goed gebeurt en financieel de zaak goed wordt uitgerekend (inclusief de risico’s, eventueel gebruikmakend van scenario’s/bandbreedtes) er financieel absoluut geen ruimte zal zijn voor de bouw van twee nieuwe gemeentehuizen. In dat geval moeten we dat zeker ook niet doen. Overigens is het speculeren over wat de twee nieuwe gemeentehuizen gaan kosten erg onzeker omdat er nog geen prijs bekend is, die komt pas in de loop van het jaar als de dialoog met de drie consortia tot een prijs leidt. Evenmin is duidelijk wat er met de grondposities van de gemeente Westland gaat gebeuren. Mocht daar ineens afwaardering moeten plaatsvinden, dan zal sowieso de thans lopende trein van de twee nieuwe gemeentehuizen gestopt moeten worden. Ook als uiteindelijk het prijskaartje van de twee gemeentehuizen tegenvalt zal dat moeten gebeuren. Hetzelfde geldt als er onvoorziene omstandigheden zich voordoen waardoor de bouw van twee gemeentehuizen niet meer verantwoord is. Ook als de DBFMO-constructie de reeds bekende en mogelijk nieuwe problemen geeft.

De 3D’s vragen nu om onze aandacht, daarover is iedereen het wél eens. De 3D’s brengen grote financiële onzekerheden met zich mee, die we gezamenlijk het hoofd moeten bieden in het belang van de Westlandse inwoners die het écht nodig hebben om een dak boven het hoofd te krijgen met zorg op maat. Laten we daar dan ook samen de schouders onder zetten.

5. Eventueel alternatief niet de eerste keuze van Westland Verstandig-LEO 2.0: Als in de nieuw te vormen coalitie zou blijken dat daar toch geopteerd wordt voor één nieuw gemeentehuis in plaats van twee nieuwe, dan is voor Westland Verstandig-LEO 2.0 acceptabel een referendum te houden onder de Westlandse bevolking over twee jaar, dus medio 2016, als het stof van de drie decentralisaties is neergedaald en wellicht ook duidelijkheid bestaat over de financiële positie van de gemeente en het “nieuwe werken” van de ambtenaren meer vorm en inhoud gekregen heeft. We kunnen de bestaande gemeentehuizen dan tevens voorzien hebben van realistische informatie over benodigd onderhoud in meerjarig perspectief. De bevolking zal dan moeten kunnen kiezen voor bestaande gebouwen of nieuwbouw van één gemeentehuis op een daartoe aangewezen locatie. Westland Verstandig-LEO 2.0 zal zich bij de uitslag van een dergelijk referendum neerleggen. Immers alsdan heeft de bevolking gesproken over alleen het gemeentehuis. Normale verkiezingen zijn natuurlijk geen referendum omdat daarbij ook andere kwesties spelen.

Peter Duijsens en Leo Geubbels

namens Westland Verstandig-LEO 2.0