De huisvesting van statushouders in Westland

Inleiding

Elk jaar bepaalt de Rijksoverheid het aantal statushouders dat Westland moet huisvesten. In heel Nederland moeten in 2021 27.000 statushouders een woning krijgen tegenover dit jaar 12.000. In 2021 een piek die veroorzaakt wordt door achterstanden die het IND heeft laten ontstaan door personeelsgebrek bij die dienst en dus verkeerd beleid. Naar grootte van de gemeente worden de 27.000 over Nederland verdeeld en voor Westland met zijn 110.000 inwoners betekent dat 85 over de eerste helft. Over het onredelijke van deze toewijzingsmethode is al heel veel geschreven. Andere criteria voor toewijzing zouden ook mee moeten tellen. Het Rijk en Provincie weigeren dat!

Wonen is 1 aspect, maar “ze komen hier en krijgen alles gratis” is een vaak gehoord iets in Westland. Het lijkt goed dat vanuit de gemeente duidelijker wordt aangegeven wat een in Westland “geplaatste” statushouder van de gemeente / Rijk ontvangt en wat de gemeente van het Rijk ontvangt voor de opvang van statushouders. Dat is dan maar bekend en bekendheid stopt speculatie en een zekere ruis. Bekendheid van het hoe, waarom en hoeveel werkt vaak positief op het aanvaarbaarheidsgevoel!

Het heeft weinig nut allerlei gedachten te hebben over zin en nut van het verblijf van statushouders hier in Nederland en wat het ons allemaal kost. Daar gaat de gemeente helaas niet over, maar regelt de landelijke politiek en die maakt haar eigen afwegingen en zadelt de gemeenten op met de gemaakte keuzes.

Probleem in Westland

Onze inwoners moeten heel lang wachten (gemiddeld meer dan 60 maanden) op een sociale huurwoning. Zacht gezegd is sprake van een zeer krappe Westlandse sociale woningmarkt. Als oneerlijk en onaanvaardbaar wordt het gezien dat statushouders voorrang krijgen bij toewijzing van sociale huurwoningen, terwijl onze inwoners, die al jaren ingeschreven zijn en wachten, het nakijken hebben. Dit kan dus niet langer en is niet eerlijk. De zichtbare en onzichtbare onderkant van het wonen in Westland moet het winnen van opgelegde onredelijke verplichtingen van het Rijk en de Provincie.

Mogelijke oplossingen

• Doorgaan zoals nu het geval is: gewoon een groot deel van alle beschikbare woningen aan statushouders blijven toewijzen en onze inwoners overslaan. Het College en de huidige coalitie gaven sedert 2018 aan richting Rijk actie te ondernemen om minder statushouders te moeten huisvesten, maar dat was enkel “taal voor de bühne” en leverde zoals te verwachten viel niets op. Het huidige College laat bij voorrang toewijzen, kiest dus voor de gemakkelijke weg, en komt niet met oplossingen. Westland Verstandig wijst deze optie af. Doorgaan is geen optie.
• Sedert 2017 is uit de wet geschrapt dat statushouders voorrang moeten hebben. De gemeenten moeten het regelen of er voorrang is. Wel legt het Rijk de gemeenten de plicht op de opgegeven aantallen te huisvesten. Er zijn gemeenten -dus niet Westland- in Nederland die aangekondigd hebben dat ze de statushouders als woningzoekenden zullen registreren en pas een woning geven als de statushouder volgens de wachtlijst aan de beurt is. In Westland zou dat betekenen meer dan 5 jaar wachten! Die gemeenten geven aan dat als de Provincie / Rijk daar niet mee akkoord gaan, dan maar de woningen moeten opeisen en strafmaatregelen moeten nemen. Westland Verstandig vindt dit wel een optie, maar vreest wel dat het Rijk / Provincie dit niet over hun kant laten gaan. Zij zullen voor gemeenten die wel plaatsen een voorbeeld willen stellen. Met dit laatste moet helaas rekening gehouden worden. Wellicht deze optie samen met optie c.
• De 85 statushouders kunnen ook een tijdelijke sobere huisvesting krijgen. Daarin moeten dan statushouders gehuisvest worden om daar dan te wachten op een sociale huurwoning, want dat moeten onze inwoners ook. Een aantal gemeenten doen dit al met succes. Zo plaatste de gemeente Midden-Delfland 15 modules van tijdelijk (7jaar) wonen met een bouwtijd van enkele weken, studio’s voor 1 persoon (het meest voorkomend bij statushouders) en enkele meerpersoonshuizen. Voor 15 van deze woningen was een oppervlakte nodig van 500 m2. De ervaringen in de gemeenten die voor deze oplossing kozen, zijn positief. Westland Verstandig vindt -als het dan toch moet dat meegewerkt moet worden- deze oplossing wel redelijk. Voor Westland betekent dat in totaal ca. 3.000 m2 -bij voorkeur wel verspreid over Westland- beschikbaar moet komen. De locaties wel erg zorgvuldig uitkiezen, want het zal gevoelig liggen bij onze inwoners. Zie de vaak terechte kritiek op de locatiekeuzen voor arbeidsmigranten. Voordat keuzes gemaakt voor locaties eerst goed luisteren naar de inwoners. Mocht dat opleveren dat geen of niet voldoende geschikte plekken in Westland gevonden kunnen worden, dan scenario b aanhouden. Wel vereist is dat gekeken wordt naar goede locaties en niet enkel locatie waarvan ontwikkelaars / College vinden dat deze geschikt zijn. Westland Verstandig vindt dat ook deze invulling om het probleem op te lossen ten koste kan gaan van verouderde Westlandse kassen. Gezien de kruimelregeling zal de Provincie geen drempel kunnen opwerpen. Haast is wel geboden!
  De Westlandse wooncorporaties zullen vanuit de gemeente geïnstrueerd moeten worden, want zij zijn het die de statushouders nu bij voorrang van een sociale huurwoning voorzien. Zij zullen dat in 2021 niet meer moeten doen en onze inwoners niet passeren.
• Het initiatiefvoorstel van Westland Verstandig tot invoering van een referendum in Westland kreeg geen raadsmeerderheid. De keuze a, b, en c zou zich prima lenen voor een referendum. Helaas kan dat nu dus niet gehouden worden, want er is geen regeling. Wellicht wel een volksraadpleging gelijk met de verkiezingen voor de Tweede Kamer? Nu vele Westlanders een mening hebben over dit onderwerp is het van belang te weten, welke optie -of wellicht nog andere en betere- voldoende draagvlak krijgt. Wellicht zal optie c, als de meeste Westlanders dat vinden, dan sneller en gemakkelijker uitgevoerd kunnen worden. Op maandag 14 december wordt in de Commissie MO over de huisvesting van statushouders in Westland met het College gesproken.

Namens de fractie van Westland Verstandig,
Peter Duijsens